“`html

Uçak Koltukları Ne Kadar Küçüldü? Yolcuların Rahatlığı Tehlikede

Yolculuk esnasında birçok yolcu, uçaklardaki koltukların gittikçe daraldığına dair şikayetlerini dile getiriyor. Bu görüş, alanında uzman kişiler tarafından da onaylanıyor.

Gerçekten de hava taşımacılığında yolcuların ortalama fiziksel ölçüleri yükselirken, koltuk boyutları küçülmeye devam ediyor. Havayolu şirketleri, her uçuşta daha fazla yolcu kapasitesine ulaşmak adına asgari koltuk boyutu standartlarından faydalanıyor. Fakat uzmanlar, azaltılan koltuk boyutlarının bazı yolcular için olumsuz sağlık riskleri oluşturabileceği konusunda uyarıyor. Küçülen koltukların ve artan yolcu sayısının, acil durum tahliyelerini zorlaştırarak potansiyel tehlikeler yaratabileceği ifade ediliyor.

American Economic Liberties Project uzmanlarından William McGee, konu hakkında yaptığı açıklamada, “Amerikalılar giderek büyümekte, koltuklar daralmakta, uçuşlar ise kalabalıklaşıyor” dedi.

Havayolu Koltukları ve Diz Mesafesi Azalıyor

Son 20 yılda koltuk boyutlarındaki değişiklikleri inceleyen McGee’nin analizi, American, Delta, Southwest ve United gibi büyük havayolu şirketlerinin diz mesafesinde 5.08 ila 12.7 santimetre, koltuk genişliğinde ise yaklaşık 5.08 santimetre kayıp yaşandığını ortaya koydu.

20. yüzyılın sonlarında bu havayolu firmalarının ortalama diz mesafesi 88.9 santimetre iken, günümüzde bu rakam yalnızca 78.74 santimetreye geriledi.

Spirit ve Wizz Air gibi düşük maliyetli havayollarında koltuk mesafesinin sadece 71.12 santimetre olduğunu belirten McGee, bu daralmanın zamanla kademeli olarak gerçekleştiğini vurguladı ve durumu “suda kaynayan bir kurbağa” benzetmesiyle değerlendirdi.

Yolcuların Şikayetleri Artıyor

Bu durum hızla devam ederken, yolcular artan diz mesafesi eksikliğinden ve diğer konfor sorunlarından şikayetçi hale geldi.

Yolcu hakları derneği FlyersRights, 2022 yılı itibarıyla ABD’deki havayolu yolcularının yarısından azının ekonomi sınıfı koltuklarında rahat bir şekilde oturabildiğini bildirdi ve bu oran düşük bütçeli havayollarında daha da azaldı.

Federal Havacılık İdaresi (FAA), koltuk boyutları hakkında kamuoyunun görüşlerini topladığında “sıkışık”, “berbat” ve “potansiyel olarak sağlığa zararlı” gibi 26 binden fazla olumsuz geri dönüş aldı.

Forbes’a konuşan bir yolcu, “Ortalama bir insan, kollarını çaprazlayıp tüm uzuvlarını toplayarak oturuyor” dedi.

Yolcular Giderek Büyüyor

Uçak koltukları küçülürken, yolcular da giderek daha fazla alan kaplamaya devam ediyor. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’ne (CDC) göre, 2015’te ortalama bir Amerikalı yetişkin, 30 yıl öncesine göre 15 kilo daha ağırlaştı. Yetişkin kadınlar, 1990’ların sonlarındaki erkeklerin ortalama ağırlıklarına ulaşmış durumda. Amerikalıların boyları da hafif bir artış göstermiştir, ancak bu trend son yıllarda azalmış görünüyor.

FlyersRights’a başkanlık eden Paul Hudson, havayolu koltuklarının 1960’lardan beri benzer boyutlarda kaldığını ve diğer alanlardaki koltukların insanlarla beraber büyüdüğünü ifade etti. “Başka hiçbir alanda koltuklar küçülmezken, sadece havayollarında bu durum geçerli,” dedi.

1978 Yılı Dönüm Noktası

Uçmanın geçmişte bu kadar zorlayıcı olmadığını hatırlatmak önemlidir. Vanderbilt Üniversitesi hukuk profesörü Ganesh Sitaraman, havayolu endüstrisindeki sorunların büyük ölçüde 1978’deki hava yolu deregülasyonu yasasından kaynaklandığını öne sürüyor.

Sitaraman, 2023 yılında yayımlanan “Uçmak Neden Zor ve Nasıl Düzeltilir?” adlı eserinde, daha önce sektörde güvenliği de kapsayan temel hizmetlerin düzenlemelerle korunmuş olduğunu ifade etti. O dönemde bilet fiyatları bugünkü ucuz seçeneklerden daha yüksek olsa da, ekstra ücretli hizmetleri kapsıyordu. Ayrıca, havayolu şirketleri o dönem kamu hizmeti olarak denetleniyordu.

Yine Rekabet, Sonrası Konsolidasyon

1978 yılında, eski sistemin eleştirmenleri, bu yapının büyük ve verimsiz şirketlerin rekabet etmekte zorlanmalarına neden olduğuna dikkat çekti. Teorik olarak, deregülasyonla birlikte daha fazla yeni havayolu pazara girecek ve bilet fiyatları düşecekti. Başlangıçta bu yaklaşım umut verici görünse de, zamanla birçok küçük havayolu şirketi, “Dört Büyük” havayolu şirketi (United, Delta, American ve Southwest) tarafından kontrol altına alındı.

Sitaraman, deregülasyonun, havayolu sektörünü bambaşka bir yapıya dönüştürdüğünü ve bunun sonunda daha yüksek ücretler, daha küçük koltuklar ve kötüleşen bir uçuş deneyimiyle sonuçlandığını belirtti.

Şirketler Ekstra Ücret Talep Ediyor

Uzmanlar, FAA’nın minimum koltuk boyutu belirlemeyi reddetmesinin havayolu koltuklarının küçülmesinde etkili olduğunu söylüyor. Günümüzde havayolu şirketleri, “Economy Plus” gibi ekstra alan sunan seçkin ekonomi sınıfları için yolculardan ek ücret talep ediyor.

Bu uygulama, havayolu şirketlerinin düşük fiyatlarla bilet satabilmesini sağlarken, daha fazla konfor arayan müşterilerden de ek gelir elde etme imkanı sunuyor.

“Sahip Olanlar ve Olmayanlar”

McGee, tüm bu durumu “sahip olanlar ve olmayanlar” olarak iki sınıfa ayıran bir sistemin ortaya çıktığını belirtti. Bu yapının tepesinde ayrıcalıklı bir iş seyahati grubu yer alırken, daha geniş bir yolcu kitlesi ise sınırlı koltuk alanıyla karşı karşıya kalıyor.

Hudson, bu stratejinin insanları “işkence sınıfı” ve “biraz daha insani” olan sınıf arasında seçim yapmaya zorladığını ifade etti.

Büyük havayolu şirketlerini temsil eden Airlines for America, bu konuda herhangi bir açıklama yapmadı. Ancak, daha önce CNN’e güvenliği öncelikli bir konu olarak gördüklerini belirtmişlerdi.

Küçük Koltuklar Sağlık Riski Taşıyor

Küçük koltuklar kısa uçuşlarda tolere edilebilir olsa da, uzmanlar uzun süreli yolculuklarda tehlike arz edebileceği konusunda uyarıyor. Sıkışık alanlarda uzun süre oturmak, obezite sorunu yaşayanlar için kan pıhtılaşması riskini artırmaktadır. Nadir durumlarda ise bu durum ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

CDC, her iki ila üç saatte bir hareket etmeyi öneriyor; fakat uzun uçuşlarda bu öneriyi uygulamak zor olabilir.

Tahliyeyi de Zorlaştırıyor

Uzmanlar, kalabalık ve küçük koltukların acil durumlarda uçuş kabinini tahliye etmeyi güçleştirebileceğine dikkat çekiyor. FAA’ya göre, havayolu şirketleri, dolu bir uçağı 90 saniye içinde tahliye edebileceklerini kanıtlamak zorundadır. Ancak bu hedef, günümüzün kalabalık kabinlerinde gerçekleştirilemeyebilir.

Artı olarak, standart el bagaj ücretleri, daha fazla bagajın üst dolaplara ve koltuk altlarına sıkıştırılmasına yönelik talepleri artırıyor. McGee, bu durumun potansiyel bir felaket senaryosu oluşturduğunu belirtti.

FAA Koltuk Boyutu Belirleyecek Mi?

Havayolu endüstrisinin düzenleyici otoritesi olan FAA, koltuk boyutlarının acil tahliye süreçlerini olumsuz etkileyip etkilemediğini belirlerse, zorunlu minimum koltuk boyutu belirleme yetkisine sahiptir. Ancak, FAA 2019 yılında böyle bir simülasyon gerçekleştirdi ve mevcut koltuk boyutlarının tahliyeler üzerinde olumsuz bir etkisi olmadığını kaydetti.

FAA’nın açıklamasında, “Geniş kapsamlı incelemeler ve kamu görüşleri doğrultusunda, yolcu güvenliği için yeni koltuk boyutu gereksinimlerine ihtiyaç olmadığına karar verilmiştir” denildi.

Simülasyon Gerçek Koşulları Yansıtmıyor

Paul Hudson, bu simülasyonu inceleyen bir komitede yer aldı ve testin metodolojisine eleştirilerde bulundu. Hudson, simülasyonun gerçek bir uçak değil, bir otoparkta kurulan bir model üzerinde yapıldığını ve temsil edici bir katılım sağlanmadığını öne sürdü.

Uzmanlar, 110 kilonun üzerindeki bireylerin de test kapsamının dışında kaldığını savunuyor.

Koltukların Etkilerini Nasıl Hafifletebilirsiniz?

Havayolu şirketleri ve FAA’in koltuk boyutları konusundaki yaklaşımlarını değiştirmesi belirsiz olsa da, uzmanlar yolcuların rahatlıklarını artırmak için alabilecekleri bazı önlemleri sıralıyor.

McGee, biletlerini Economy Plus gibi sınıflara yükseltme imkanına sahip yolcuların bu seçeneği düşünmesi gerektiğini ifade etti. Ayrıca, iri yapılı yolcuların yan yana iki koltuk satın almayı tercih ettiğini söyleyen McGee, bu durumun risk taşıdığını, çünkü havayolu şirketlerinin kalkışa kadar koltuk düzenini değiştirebileceğini belirtti.

Hudson ise yolculara kabinde hareket etmeleri ve her fırsatta dolaşmaları için önerilerde bulundu. Ayrıca, pıhtılaşma riski taşıyan kişilerin uçmadan önce reçetesiz kan sulandırıcı almayı düşünebileceğinin altını çizdi.

Hudson, “Vücudumuz, uzun süre sıkışık alanlarda oturmak için tasarlanmış değil,” diyerek sözlerini tamamladı.

Bu içerik, Popular Science’ın “Why are airline seats so small? It all started in 1978.” başlıklı makalesinden derlenmiştir.
“`